Číslovky / Gramatika

Základní číslovky

Číslovka je slovní druh, který označuje počet, množství, pořadí a četnost. Číslovka odpovídá na otázky ile? który z kolei?.

Základní číslovky vyjadřují počet něčeho. Odpovídají na otázku ile? ilu?. Skloňují se podle pádů a rodů.

0	-	`zero`	11	-	`jedenaście`	21	-	`dwadzieścia` `jeden`	40	-	`czterdzieści`
1	-	`jeden`	12	-	`dwanaście`	22	-	`dwadzieścia` `dwa`	50	-	`pięćdziesiąt`
2	-	`dwa`	13	-	`trzynaście`	23	-	`dwadzieścia` `trzy`	60	-	`sześćdziesiąt`
4	-	`cztery`	15	-	`piętnaście`	25	-	`dwadzieścia` `pięć`	80	-	`osiemdziesiąt`
5	-	`pięć`	16	-	`szesnaście`	26	-	`dwadzieścia` `sześć`	90	-	`dziewięćdziesiąt`
6	-	`sześć`	17	-	`siedemnaście`	27	-	`dwadzieścia` `siedem`	100	-	`sto`
7	-	`siedem`	18	-	`osiemnaście`	28	-	`dwadzieścia` `osiem`
8	-	`osiem`	19	-	`dziewiętnaście`	29	-	`dwadzieścia` `dziewięć`
9	-	`dziewięć`	20	-	`dwadzieścia`	30	-	`trzydzieści`
10	-	`dziesięć`

101	-	`sto` `jeden`	111	-	`sto` `jedenaście`	121	-	`sto` `dwadzieścia` `jeden`	200	-	`dwieście`
102	-	`sto` `dwa`	112	-	`sto` `dwanaście`	122	-	`sto` `dwadzieścia` `dwa`	300	-	`trzysta`
103	-	`sto` `trzy`	113	-	`sto` `trzynaście`	123	-	`sto` `dwadzieścia` `trzy`	400	-	`czterysta`
104	-	`sto` `cztery`	114	-	`sto` `czternaście`	124	-	`sto` `dwadzieścia` `cztery`	500	-	`pięćset`
105	-	`sto` `pięć`	115	-	`sto` `piętnaście`	125	-	`sto` `dwadzieścia` `pięć`	600	-	`sześćset`
106	-	`sto` `sześć`	116	-	`sto` `szesnaście`	126	-	`sto` `dwadzieścia` `sześć`	700	-	`siedemset`
107	-	`sto` `siedem`	117	-	`sto` `siedemnaście`	127	-	`sto` `dwadzieścia` `siedem`	800	-	`osiemset`
108	-	`sto` `osiem`	118	-	`sto` `osiemnaście`	128	-	`sto` `dwadzieścia` `osiem`	900	-	`dziewięćset`
109	-	`sto` `dziewięć`	119	-	`sto` `dziewiętnaście`	129	-	`sto` `dwadzieścia` `dziewięć`
110	-	`sto` `dziesięć`	120	-	`sto` `dwadzieścia`	130	-	`sto` `trzydzieści`

1000 - tysiąc
1 000 000 - milion
1 000 000 000 - miliard
1 000 000 000 000 - bilion

Základní číslovky tysiąc, milion, miliard se neskloňují podle rodů. Skloňují se podle pádů a čísla stejně jako podstatná jména rodu mužského, např. tysiąc, tysiąca, tysiącowi, tysiąc, tysiącem, tysiącu, tysiąc.

Základní číslovka jeden v jednotném čísle má tvar rodu mužského (jeden), ženského (jedna) a středního (jedno). Základní číslovky od 1 do 4 se pojí s podstatným jménem v 1. pádě (např. 1 samochód, 2, 3, 4 samochody). Od 5 nahoru se základní číslovky pojí s 2. pádem (např. 5, 6, 7 samochodów).

Skloňování číslovky `jeden`

Pád	r. mužský	r. ženský	r. střední
1. pád	`jeden`	`jedna`	`jedno`
2. pád (genitiv)	`jednego`	`jednej`	`jednego`
3. pád (dativ)	`jednemu`	`jednej`	`jednemu`
4. pád (akuzativ)	`jednego`	`jedną`	`jedno`
7. pád (instrumentál)	`jednym`	`jedną`	`jednym`
6. pád (lokál)	`jednym`	`jednej`	`jednym`
5. pád	`jeden`	`jedna`	`jedno`

Skloňování číslovky `dwa`, `trzy`, `cztery`

Číslovky rodu mužského osobního

Pád	`dwa`	`trzy`	`cztery`
1. pád	`dwa`/`dwóch`	`trzej`/`trzech`	`czterej`/`czterech`
2. pád (genitiv)	`dwóch`	`trzech`	`czterech`
3. pád (dativ)	`dwom`/`dwóm`	`trzem`	`czterem`
4. pád (akuzativ)	`dwóch`	`trzech`	`czterech`
7. pád (instrumentál)	`dwoma`	`trzema`	`czterema`
6. pád (lokál)	`dwóch`	`trzech`	`czterech`
5. pád	`dwaj`	`trzej`	`czterej`

Základní číslovky dwa, trzy, cztery v mužském osobním rodě mají dva tvary: např. dwaj chłopcy a dwóch chłopców, trzej chłopcy a trzech chłopców, czterej chłopcy a czterech chłopców.

Číslovky rodu ženského

Pád	`dwa`	`trzy`	`cztery`
1. pád	`dwie`	`trzy`	`cztery`
2. pád (genitiv)	`dwóch`/`dwu`	`trzech`	`czterech`
3. pád (dativ)	`dwom`/`dwu`	`trzem`	`czterem`
4. pád (akuzativ)	`dwie`	`trzy`	`cztery`
7. pád (instrumentál)	`dwiema`/`dwoma`	`trzema`	`czterema`
6. pád (lokál)	`dwóch`/`dwu`	`trzech`	`czterech`
5. pád	`dwie`	`trzy`	`cztery`

Tvar ne-mužský osobní (ženský a střední rod, věci a zvířata mužského rodu)a střední

Pád	`dwa`	`trzy`	`cztery`
1. pád	`dwa`	`trzy`	`cztery`
2. pád (genitiv)	`dwóch`	`trzech`	`czterech`
3. pád (dativ)	`dwóm`/`dwu`	`trzem`	`czterem`
4. pád (akuzativ)	`dwa`	`trzy`	`cztery`
7. pád (instrumentál)	`dwoma`	`trzema`	`czterema`
6. pád (lokál)	`dwóch`	`trzech`	`czterech`
5. pád	`dwa`	`trzy`	`cztery`

Skloňování číslovky `pięć` a výše

Pád	Číslovky rodu mužského osobního	Číslovky rodu středního a mužského označujícího věci a zvířata
1. pád	`pięciu`	`pięć`
2. pád (genitiv)	`pięciu`	`pięciu`
3. pád (dativ)	`pięciu`	`pięciu`
4. pád (akuzativ)	`pięciu`	`pięć`
7. pád (instrumentál)	`pięcioma`	`pięcioma`
6. pád (lokál)	`pięciu`	`pięciu`
5. pád	`pięciu`	`pięć`

Řadové číslovky

Řadové číslovky označují pořadí osob a věcí. Skloňují se podle pádů, rodů a čísla.

Odpovídají na otázku który?, która?, które z kolei? (např. drugi, piąty, ósma, dwunasta, trzydzieste, setne).

1	-	`pierwszy`, -`a`, -`e`	11	-	`jedenasty`, -`a`, -`e`	21	-	`dwudziesty`, -`a`, -`e` `pierwszy`, -`a`, -`e`
2	-	`drugi`, -`a`, -`e`	12	-	`dwunasty`, -`a`, -`e`	22	-	`dwudziesty`, -`a`, -`e` `drugi`, -`a`, -`e`
3	-	`trzeci`, -`a`, -`e`	13	-	`trzynasty`, -`a`, -`e`	23	-	`dwudziesty`, -`a`, -`e` `trzeci`, -`a`, -`e`
4	-	`czwarty`, -`a`, -`e`	14	-	`czternasty`, -`a`, -`e`	24	-	`dwudziesty`, -`a`, -`e` `czwarty`, -`a`, -`e`
5	-	`piąty`, -`a`, -`e`	15	-	`piętnasty`, -`a`, -`e`	25	-	`dwudziesty`, -`a`, -`e` `piąty`, -`a`, -`e`
6	-	`szósty`, -`a`, -`e`	16	-	`szesnasty`, -`a`, -`e`	26	-	`dwudziesty`, -`a`, -`e` `szósty`, -`a`, -`e`
7	-	`siódmy`, -`a`, -`e`	17	-	`siedemnasty`, -`a`, -`e`	27	-	`dwudziesty`, -`a`, -`e` `siódmy`, -`a`, -`e`
8	-	`ósmy`, -`a`, -`e`	18	-	`osiemnasty`, -`a`, -`e`	28	-	`dwudziesty`, -`a`, -`e` `ósmy`, -`a`, -`e`
9	-	`dziewiąty`, -`a`, -`e`	19	-	`dziewiętnasty`, -`a`, -`e`	29	-	`dwudziesty`, -`a`, -`e` `dziewiąty`, -`a`, -`e`
10	-	`dziesiąty`, -`a`, -`e`	20	-	`dwudziesty`, -`a`, -`e`

30	-	`trzydziesty`, -`a`, -`e`	101	-	`sto` `pierwszy`, -`a`, -`e`	211	-	`dwieście` `jedenasty`, -`a`, -`e`
40	-	`czterdziesty`, -`a`, -`e`	102	-	`sto` `drugi`, -`a`, -`e`	212	-	`dwieście` `dwunasty`, -`a`, -`e`
50	-	`pięćdziesiąty`, -`a`, -`e`	103	-	`sto` `trzeci`, -`a`, -`e`	213	-	`dwieście` `trzynasty`, -`a`, -`e`
60	-	`sześćdziesiąty`, -`a`, -`e`	104	-	`sto` `czwarty`, -`a`, -`e`	214	-	`dwieście` `czternasty`, -`a`, -`e`
70	-	`siedemdziesiąty`, -`a`, -`e`	105	-	`sto` `piąty`, -`a`, -`e`	215	-	`dwieście` `piętnasty`, -`a` , -`e`
80	-	`osiemdziesiąty`, -`a`, -`e`	106	-	`sto` `szósty`, -`a`, -`e`	216	-	`dwieście` `szesnasty`, -`a`, -`e`
90	-	`dziewięćdziesiąty`, -`a`, -`e`	107	-	`sto` `siódmy`, -`a`, -`e`	217	-	`dwieście` `siedemnasty`, -`a`, -`e`
100	-	`setny`, -`a`, -`e`	108	-	`sto` `ósmy`, -`a`, -`e`	218	-	`dwieście` `osiemnasty`, -`a`, -`e`
			109	-	`sto` `dziewiąty`, -`a`, -`e`	219	-	`dwieście` `dziewiętnasty`, -`a`, -`e`
			110	-	`sto` `dziesiąty`, -`a`, -`e`	220	-	`dwieście` `dwudziesty`, -`a`, -`e`

321	-	`trzysta` `dwudziesty`, -`a`, -`e` `pierwszy`, -`a`, -`e`	1000	-	`tysięczny`, -`a`, -`e`
322	-	`trzysta` `dwudziesty`, -`a`, -`e` `drugi`, -`a`, -`e`	1001	-	`tysiąc` `pierwszy`, -`a`, -`e`
323	-	`trzysta` `dwudziesty`, -`a`, -`e` `trzeci`, -`a`, -`e`	2000	-	`dwutysięczny`, -`a`, -`e`
324	-	`trzysta` `dwudziesty`, -`a`, -`e` `czwarty`, -`a`, -`e`	2018	-	`dwa` `tysiące` `osiemnasty`, -`a`, -`e`
325	-	`trzysta` `dwudziesty`, -`a`, -`e` `piąty`, -`a`, -`e`	3000	-	`trzytysięczny`, -`a`, -`e`
326	-	`trzysta` `dwudziesty`, -`a`, -`e` `szósty`, -`a`, -`e`	3434	-	`trzy` `tysiące` `czterysta` `trzydziesty`, -`a`, -`e` `czwarty`, -`a`, -`e`
327	-	`trzysta` `dwudziesty`, -`a`, -`e` `siódmy`, -`a`, -`e`
328	-	`trzysta` `dwudziesty`, -`a`, -`e` `ósmy`, -`a`, -`e`
329	-	`trzysta` `dwudziesty`, -`a`, -`e` `dziewiąty`, -`a`, -`e`
330	-	`trzysta` `trzydziesty`, -`a`, -`e`

Skloňování řadové číslovky

Řadové číslovky se skloňují podle pádů, rodů a čísla.

Řadové číslovky mají v jednotném čísle tvary rodu mužského, ženského a středního, v množném čísle rodu mužského osobního a ne-mužského osobního (ženského a středního rodu, věci a zvířata mužského rodu).

Jednotné číslo

Pád	r. mužský (`który`?)			r. střední (`które`?)	r. ženský (`która`?)
Pád	osoby	zvířata	věci
1. pád = 5. pád	`szesnasty`	`szesnasty`	`szesnasty`	`szesnaste`	`szesnasta`
2. pád (genitiv)	`szesnastego`	`szesnastego`	`szesnastego`	`szesnastego`	`szesnastej`
3. pád (dativ)	`szesnastemu`	`szesnastemu`	`szesnastemu`	`szesnastemu`	`szesnastej`
4. pád (akuzativ)	`szesnastego`	`szesnastego`	`szesnasty`	`szesnaste`	`szesnastą`
7. pád (instrumentál)	`szesnastym`	`szesnastym`	`szesnastym`	`szesnastym`	`szesnastą`
6. pád (lokál)	`szesnastym`	`szesnastym`	`szesnastym`	`szesnastym`	`szesnastej`

Množné číslo

Pád	r. mužský osobní (`którzy`?)	r. ne-mužský osobní (`które`?)
1. pád = 5. pád	`szesnaści`	`szesnaste`	`szesnaste`	`szesnaste`	`szesnaste`
2. pád (genitiv)	`szesnastych`	`szesnastych`	`szesnastych`	`szesnastych`	`szesnastych`
3. pád (dativ)	`szesnastym`	`szesnastym`	`szesnastym`	`szesnastym`	`szesnastym`
4. pád (akuzativ)	`szesnastych`	`szesnaste`	`szesnaste`	`szesnaste`	`szesnaste`
7. pád (instrumentál)	`szesnastymi`	`szesnastymi`	`szesnastymi`	`szesnastymi`	`szesnastymi`
6. pád (lokál)	`szesnastych`	`szesnastych`	`szesnastych`	`szesnastych`	`szesnastych`

Řadová číslovka v 2. pádě - definice času

Pomocí řadové číslovky v 2. pádě odpovídáme na otázku o której godzinie? nebo od której godziny do której?, např. O której jesz obiad? Obiad jem o czternastej. Od której do której jesteś w pracy? W pracy jestem od ósmej do szesnastej.

Na otázku o której godzinie? ( (+sloveso) odpovídáme:

Řadová číslovka (`która` `godzina`?)		2. pád řadové číslovky `o` `której` `godzinie`?)	Řadová číslovka (`która` `godzina`?)		2. pád řadové číslovky `o` `której` `godzinie`?)
1:00	`pierwsza`	`pierwszej`	13:00	`trzynasta`	`trzynastej`
2:00	`druga`	`drugiej`	14:00	`czternasta`	`czternastej`
3:00	`trzecia`	`trzeciej`	15:00	`piętnasta`	`piętnastej`
4:00	`czwarta`	`czwartej`	16:00	`szesnasta`	`szesnastej`
5:00	`piąta`	`piątej`	17:00	`siedemnasta`	`siedemnastej`
6:00	`szósta`	`szóstej`	18:00	`osiemnasta`	`osiemnastej`
7:00	`siódma`	`siódmej`	19:00	`dziewiętnasta`	`dziewiętnastej`
8:00	`ósma`	`ósmej`	20:00	`dwudziesta`	`dwudziestej`
9:00	`dziewiąta`	`dziewiątej`	21:00	`dwudziesta` `pierwsza`	`dwudziestej` `pierwszej`
10:00	`dziesiąta`	`dziesiątej`	22:00	`dwudziesta` `druga`	`dwudziestej` `drugiej`
11:00	`jedenasta`	`jedenastej`	23:00	`dwudziesta` `trzecia`	`dwudziestej` `trzeciej`
12:00	`dwunasta`	`dwunastej`	24:00	`dwudziesta` `czwarta`	`dwudziestej` `czwartej`

Řadová číslovka v 7. pádě - definice času

Pomocí řadové číslovky v 7. pádě odpovídáme na otázku między którą a którą godziną?, např. W domu jestem między siódmą i dziesiątą.

Řadová číslovka (`która` `godzina`?)		7. pád řadové číslovky (`między` `którą`?)	Řadová číslovka (`która` `godzina`?)		7. pád řadové číslovky (`między` `którą`?)
1:00	`pierwsza`	`pierwszą`	13:00	`trzynasta`	`trzynastą`
2:00	`druga`	`drugą`	14:00	`czternasta`	`czternastą`
3:00	`trzecia`	`trzecią`	15:00	`piętnasta`	`piętnastą`
4:00	`czwarta`	`czwartą`	16:00	`szesnasta`	`szesnastą`
5:00	`piąta`	`piątą`	17:00	`siedemnasta`	`siedemnastą`
6:00	`szósta`	`szóstą`	18:00	`osiemnasta`	`osiemnastą`
7:00	`siódma`	`siódmą`	19:00	`dziewiętnasta`	`dziewiętnastą`
8:00	`ósma`	`ósmą`	20:00	`dwudziesta`	`dwudziestą`
9:00	`dziewiąta`	`dziewiątą`	21:00	`dwudziesta` `pierwsza`	`dwudziestą` `pierwszą`
10:00	`dziesiąta`	`dziesiątą`	22:00	`dwudziesta` `druga`	`dwudziestą` `drugą`
11:00	`jedenasta`	`jedenastą`	23:00	`dwudziesta` `trzecia`	`dwudziestą` `trzecią`
12:00	`dwunasta`	`dwunastą`	24:00	`dwudziesta` `czwarta`	`dwudziestą` `czwartą`

Měsíce a data

Řadové číslovky se skloňují jako přídavná jména. V datech nejčastěji užíváme číslovku v 1. a 2. pádě.

Názvy měsíců skloňujeme jako podstatná jména rodu mužského. Únor se skloňuje jako přídavné jméno.

Měsíc		`Który`? 1. pád (`kto`? `co`?)	`Którego`? 2. pád (`kogo`? `czego`?)	Měsíc + datum
1	`styczeń`	`pierwszy`	`pierwszego`	`pierwszego` `stycznia`
2	`luty`	`drugi`	`drugiego`	`drugiego` `lutego`
3	`marzec`	`trzeci`	`trzeciego`	`trzeciego` `marca`
4	`kwiecień`	`czwarty`	`czwartego`	`czwartego` `kwietnia`
5	`maj`	`piąty`	`piątego`	`piątego` `maja`
6	`czerwiec`	`szósty`	`szóstego`	`szóstego` `czerwca`
7	`lipiec`	`siódmy`	`siódmego`	`siódmego` `lipca`
8	`sierpień`	`ósmy`	`ósmego`	`ósmego` `sierpnia`
9	`wrzesień`	`dziewiąty`	`dziewiątego`	`dziewiątego` `września`
10	`październik`	`dziesiąty`	`dziesiątego`	`dziesiątego` `października`
11	`listopad`	`jedenasty`	`jedenastego`	`jedenastego` `listopada`
12	`grudzień`	`dwunasty`	`dwunastego`	`dwunastego` `grudnia`