Zum Inhalt

Präpositionen

Präpositionen sind eine indeklinable Wortart. Sie werden mit anderen Wörtern verbunden und schaffen so Präpositionalphrasen. Präpositionen treten nicht selbstständig auf.

Präpositionen in Verbindung mit anderen Wörtern werden von diesen getrennt geschrieben.

Präpositionen können in zwei Gruppen unterteilt werden:

  • Einfache Präpositionen, z.B. na, o, w, z, za, ku, do, bez, pod, przed, nad, dla, między, przez, po u.ä.;
  • Komplexe/abgeleitete Präpositionen (Verbindung von zwei einfachen Präpositionen), z.B. poprzez, pomiędzy, ponad, wśród, obok, około, oprócz, pomimo u.ä.

  • Präpositionen beschreiben temporale Beziehungen, z.B. o ósmej, po spotkaniu, przed śniadaniem
  • Präpositionen beschreiben kausale Beziehungen, z.B. iść po prezent.
  • Präpositionen beschreiben lokale Beziehungen - wo eine Person oder Sache sich zu einem gegebenen Zeitpunkt befindet, z.B. nad samochodem, za samochodem, przed samochodem, pod samochodem, obok samochodu, w samochodzie, na samochodzie, za samochodem.

Lokale Präpositionen im Instrumental und Lokativ

Die Präpositionen przed, za, nad verlangen nach einem Nomen im Instrumental. Die Präpositionen w, na, przy nach einem Nomen im Lokativ.

przed, za, nad + Instrumental (kim? czym?)

Maskulinumprzed + -emprzed pokojem
Femininumza + za kanapą
Maskulinumnad + -emnad biurkiem

w, na, przy + Lokativ (o kim? o czym?)

Maskulinumw + -uw pokoju
Femininumna + -ena kanapie
Maskulinumprzy + -uprzy biurku

Die Präpositionen w und do werden mit dem Lokativ und dem Genitiv genutzt

Die Präposition w erfordert ein Substantiv im Lokativ. Die Präposition do erfordert ein Substantiv im Genitiv.

w + Lokativ (kim? czym?)

Jestem w Krakowie.
Mieszkam w Warszawie.
Jestem w Polsce.

do + Genitiv (kogo? czego?)

Jadę do Krakowa.
Idę do Warszawy.
Jadę do Polski.

Präpositionalphrasen

Präpositionalphrasen sind Verbindungen von Präpositionen mit:

  • einem Nomen, z.B. w szkole, do pracy, o tobie;
  • einem Adjektiv, z.B. za mała, z młodym, o starym;
  • einem Zahlwort, z.B. po trzecie, dla dwojga, do stu;
  • einem Pronomen, z.B. przy nim, bez niego, z wami;
  • einem Adverb, z.B. od zaraz, na pewno, na zawsze;

Präpositionalphrasen werden separat geschrieben, z.B. do kolegi, do pracy, na plaży, przez miasto, u was, po lekcjach, z restauracji.

Präpositionalphrasen mit Nomen

Präpositionalphrasen bestehen aus einer Präposition und einem Nomen im jeweiligen Kasus. Die Präposition bestimmt die Deklination des Nomens, z.B.:

Idę do + Genitiv (do kogo?)Idę do fryzjera.
Idę do + Akkusativ (dokąd?)Idę do kina.
Idę na + Akkusativ (dokąd?)Idę na parking.
Idę na + Akkusativ (co?)Idę na spacer.
Idę w + Akkusativ (dokąd?)Idę w góry.
Idę nad + Akkusativ (dokąd?)Idę nad jezioro.
Jestem u + Akkusativ (kogo?)Jestem u brata.
Jestem w + Lokativ (gdzie?)Jestem w kinie.
Jestem na + Lokativ (gdzie?)Jestem na parkingu.
Jestem na + Lokativ (czym?)Jestem na spacerze.
Jestem w + Lokativ (gdzie?)Jestem w górach.
Jestem nad + Instrumental (gdzie?)Jestem nad jeziorem.

Die Präpositionalphrasen z czym und bez czego

Die Präposition z verlangt nach einem Nomen im Instrumental. Die Präposition bez verlangt nach einem Nomen im Genitiv.

z + Instrumental (kim? czym?)

Piję kawę z mlekiem.
Proszę pierogi z mięsem.
Pijemy herbatę z cytryną.

bez + Genitiv (kogo? czego?)

Piję kawę bez mleka.
Proszę pierogi bez mięsa.
Pijemy herbatę bez cytryny.

Präpositionalphrasen im Genitiv

  • Proszę kotlet schabowy bez ziemniaków.
  • Lubię kawę bez cukru.
  • Kiedyś pojadę do Gdańska.
  • Do Krakowa przyjeżdża dużo turystów.

Die Präpositionen o, do, oddo verlangen nach Ordinalzahlen im Genitiv, z.B. Przedstawienie zaczyna się o siedemnastej. Sklep jest otwarty do osiemnastej. Filip pracuje od ósmej do szesnastej.

Präpositionalphrasen im Instrumental

Die Präpositionen z, za, pod, nad, przed, między verlangen nach einem Nomen im Instrumental, z.B.

  • Na urlop pojadę z córką.
  • Za parkiem jest szkoła.
  • Zeszyt leży pod książką.
  • Spędzamy wakacje nad morzem.
  • Zostawił rower przed hotelem.
  • Stoję między biurkiem i oknem.

Die Konstruktionen między mit Ordinalzahlen verlangen nach dem Instrumental, z.B. Spotykam się z Filipem między dziewiątą i dziesiątą. Przyjdę do ciebie między drugą i trzecią. Beata ma wolny termin w poniedziałek między jedenastą i dwunastą.

Präpositionalphrasen im Lokativ

Präpositionalphrasen im Lokativ beschreiben einen Handlungsort. Die Präpositionen w, na, przy verlangen nach einem Nomen im Lokativ, z.B.:

  • To jest mój pierwszy dzień w pracy.
  • Teraz jesteśmy na plaży.
  • Przy biurku znajduje się fotel.
Zurück nach oben