Adverboj

Adverboj donas informojn pri loko, tempo, celo aŭ maniero de agado. Ili rilatas al verbo. Helpe de ili ni priskribas kiam, kiel, kie kaj kial io okazis. Adverbojn oni ne deklinacias. Adverboj respondas demandojn: kiel? kiam? kie? Ekzistas propraj kaj derivitaj adverboj. Al propraj adverboj apartenas ekzemple gdzie, kiedy, skąd. Derivitaj adverboj estas plejofte formitaj el aliaj vortospecoj, ofte el adjektivoj.

Derivado de adverboj el adjektivoj

La adverboj, kreitaj el adjektivoj, finiĝantaj je –i/-y, akceptas la finaĵon -o: szybki → szybko, jasny → jasno, trudny → trudno, tani → tanio, mały → mało, deszczowy → deszczowo. La adverboj, kreitaj el adjektivoj, finiĝantaj je –ry au -ny, akceptas la finaĵon -e: mądry → mądrze, dobry → dobrze, smaczny → smacznie, piękny → pięknie, słoneczny → słonecznie.

Komparacio de adverboj

Adverboj estas ofte komparaciataj. Oni distingas tri gradoj de intenseco: la unua grado (pozitivo), la dua grado (komparativo), la tria grado (superlativo).

Regula komparacio de adverboj

Atenton! Ŝanĝo de fonemoj en la radikoj de adverboj:

• ł → l: ciepło → cieplej
• sn → śni: jasno → jaśniej
• g → ż: drogo → drożej
• t → c: krótko → krócej
• s → ż: wysoko → wyżej

Dum komparacio oni ellasas sufikson -k-, -ok-: daleko → dalej, wysoko → wyżej.

Neregula komparacio de adverboj

Analiza komparacio de adverboj

Priskriba komparacio de adverboj koncernas adverbojn, kiuj havas en sia baza formo kvar silabojn kaj pli. La dua grado estas formita per vorto bardziej, kiun oni aldonas al adverbo en la unua grado. La tria grado estas formita per vorto najbardziej, kiun oni aldonas al la dua grado de adverbo.

La dua grado

bardziej + pozitivo = komparativo

La tria grado

najbardziej + pozitivo = superlativo

La dua grado en komparoj

En komparoj oni uzas la duan gradon de adverbo. Por komparado servas esprimoj: niż, od, coraz.

• Latem jest cieplej niż zimą.
• Magda mówi po polsku lepiej od Nazara.
• Mam coraz więcej pracy.